Inleiding
Sheikh Muhammad Bakhit al-Muti’i al-Hanafi was een vooraanstaand islamitisch geleerde uit de Hanafi-wetschool die in zijn boek “Ahsan al-Kalam fima Yata’allaq bil-Sunnah wal-Bid’ah min al-Ahkam” de complexe discussie rond sunnah en bid’ah (innovatie) grondig onderzoekt. Het boek richt zich op de verschillen tussen goede en slechte innovaties binnen de islam, met bijzondere aandacht voor de Mawlid, de viering van de geboortedag van de Profeet Mohammed ﷺ.
Ahsan al-Kalam fima Yata’allaq bil-Sunnah wal-Bid’ah min al-Ahkam
Het beste woord over wat te maken heeft met de Sunnah en Bid’ah met betrekking tot de oordelen
Kortom, de titel van het boek verwijst naar een diepgaande uitleg en de beste verklaring over de sunnah en bid’ah, en hoe deze worden beoordeeld binnen de islamitische wetgeving.
Oorsprong van de Mawlid
In zijn boek beschrijft Sheikh Bakhit hoe de viering van de Mawlid pas na de tijd van de vroege generaties moslims (de salaf) ontstond, en hij erkent dat de Mawlid geen praktijk is die terug te vinden is in de oorspronkelijke islamitische traditie van de metgezellen en de vroege geleerden. Desondanks onderzoekt hij de context en reden waarom veel geleerden later de herdenking van de Mawlid als acceptabel en zelfs lovenswaardig zagen.
Citaten van andere geleerden in zijn boek
Sheikh Bakhit haalt in zijn werk verschillende prominente geleerden aan die de viering van de Mawlid in hun tijd hebben besproken. Hij citeert onder andere Ibn Hajar al-Asqalani, een grote Shafi’i-geleerde, die zei:
"De viering van de Mawlid is een innovatie die niet in de tijd van de vroege generaties plaatsvond, maar het herdenken van de geboortedag van de Profeet ﷺ, wanneer het gepaard gaat met het uiten van vreugde en liefde voor de Profeet en zonder zonden, is een goede innovatie (bid'ah hasanah)."
Sheikh Bakhit maakt in zijn uitleg duidelijk dat de intentie en de manier waarop de Mawlid wordt gevierd, cruciaal zijn voor de islamitische beoordeling ervan. Wanneer de viering gericht is op de liefde en waardering voor de Profeet Mohammed ﷺ en gepaard gaat met lofprijzingen en herdenkingen van zijn zegeningen, valt dit volgens hem binnen de grenzen van toelaatbare innovaties.
Legitimering van de Mawlid
Sheikh Bakhit wijst erop dat verschillende fuqaha’ (juristen) en geleerden de Mawlid als een vorm van het tonen van liefde voor de Profeet ﷺ en het herdenken van zijn zegeningen zien. Hij citeert ook al-Suyuti, een beroemde geleerde die zei:
"Wat betreft de basis voor de Mawlid, het is dat de moslims op een specifieke dag samenkomen om te reciteren uit de Koran en verhalen te vertellen over de geboorte van de Profeet ﷺ, en de zegeningen die dat voor de mensheid heeft gebracht. Dit is een goede praktijk."
Sheikh Bakhit benadrukt dat, zolang de viering van de Mawlid wordt uitgevoerd zonder overtredingen van de islamitische principes en geen plek geeft aan verboden handelingen, het een middel is om de band met de Profeet ﷺ te versterken. Voor hem is het herdenken van de geboortedag van de Profeet een blijk van liefde en dankbaarheid, wat volgens hem een islamitische waarde op zich is.
Het verschil tussen goede en slechte innovaties
Sheikh Bakhit maakt verder onderscheid tussen “bid’ah sayyi’ah” (slechte innovatie) en “bid’ah hasanah” (goede innovatie). Hij wijst erop dat niet alle innovaties binnen de islam noodzakelijkerwijs afkeurenswaardig zijn. Wanneer een nieuwe praktijk, zoals de Mawlid, een middel is om de liefde voor de Profeet ﷺ te versterken en dichter bij Allah te komen zonder dat het in strijd is met de sharia, kan dit als een goede innovatie worden beschouwd.
In zijn boek spoort hij de lezers aan om zorgvuldig te kijken naar de intentie en de uitvoering van praktijken zoals de Mawlid, en benadrukt hij dat de essentie van de islamitische wet ligt in het behouden van het goede en het vermijden van het slechte.
Conclusie
Sheikh Muhammad Bakhit al-Muti’i erkent in “Ahsan al-Kalam fima Yata’allaq bil-Sunnah wal-Bid’ah min al-Ahkam” dat de viering van de Mawlid geen praktijk is die direct voortkomt uit de vroege islamitische traditie. Toch ziet hij, samen met andere prominente geleerden, de viering van de Mawlid als een acceptabele vorm van herdenking, mits het op een correcte en respectvolle manier gebeurt, gericht op het versterken van de liefde voor de Profeet ﷺ.
Met verwijzingen naar geleerden zoals Ibn Hajar al-Asqalani en al-Suyuti toont Sheikh Bakhit dat de Mawlid kan worden gezien als een bid’ah hasanah (goede innovatie), wat betekent dat het een praktijk is die ondanks zijn nieuwheid waardevol en in overeenstemming met de islamitische principes kan zijn.
Twijfel je of je zijn geboorte mag herdenken?
Hieronder een aantal mooie artikelen die je kunnen helpen.
Aanbevolen literatuur
Het is aanbevolen op deze verheven dag te leren over het leven van onze geliefde Profeet ﷺ. Hiervoor hebben we een artikel en een boek beschikbaar:
Samenvatting over het leven van de Profeet Muhammad
Seerah van de Profeet ﷺ
In dit wereldbekende werk van Sh. Abdul Ghaniyy al-Maqdisi kom je in vogelvlucht te weten over het leven van de Profeet Muhammad ﷺ. Je leert over zijn jeugd, ouders, kinderen, familieleden. Daarnaast is er een mooie beschrijven van de uiterlijke kenmerken van de Profeet ﷺ en ook zijn beeldschone eigenschappen. Er is een apart hoofdstuk over de wonderen van de Profeet ﷺ. Op het eind wordt een biografie gegeven van de 10 metgezellen die het bericht ontvingen van het paradijs.
De argumenten volgens Fiqh
Hoe dit praktijk door de schriftgeleerden van de islam is onderbouwd volgens het islamitisch recht is in een kort en bondig boek samengevat. Madrasah Rayatun Nabiyy ﷺ heeft hierop een boekwerk samengesteld waarin de bewijsvoering in het Nederlands is gedaan met de bronnen. Hierin is ook een hoofdstuk toegewijd aan de groepering die stellen dat het herdenken van de Mawlid dwaling is.
De bezwaren op de Mawlid
Ondanks de Mawlid door de overweldigende meerderheid door de eeuwen heen, tot in de ordes van Mujtahidin, Fuqaha, Muhaddithin, complete moslimrijken werd gepraktiseerd en uitgevoerd, zijn er ook enkelingen geweest die bezwaren hebben geuit op de Mawlid. Op deze bezwaren heeft sh al-islam Imam al-Suyuti rh. een boekwerk geschreven die deze ontleden en beantwoorden. Het boek is in het Engels beschikbaar gesteld tezamen met een lijst van grootgeleerden die de Mawlid, ondanks nieuw, accepteerden en herdachten.
