Inleiding
[Het onderstaande artikel is eerder verschenen in de biografie van de Profeet Muhammad ﷺ: Seerah van de Profeet Muhammad ﷺ.] Het huwelijk van de Profeet Mohammed met de 6-a-7 jarige Aisha, is één van de meest besproken huwelijken van deze tijd. Moslims verheugen zich over dat de moeder der gelovigen Aisha (onze moeder) de eer heeft gehad zich vanaf haar zesjarige leeftijd te mogen vertoeven in het hof van de geliefde Profeet ﷺ. Het wordt daarom ook gerekend tot één van haar voortreffelijkheden. Toch zijn er in deze tijd individuen die het gezegende huwelijk als reden aanvoeren om de geliefde Profeet ﷺ te beschuldigen van oneervol en immoreel gedrag. Oriëntalisten (islamologen) gaan zelfs zo ver om de handeling van de Profeet in deze tijd te omschrijven als een overtreding van de universele ethische normen.
Indirect leren islamologen onwetende moslims aan dat vastgestelde wetsbronnen van de islam in deze tijd verworpen mogen worden, of afwijkend van de stelregel anders geïnterpreteerd zouden moeten worden. Hun poging is in realiteit een verwerping van hetgeen verplicht is gesteld voor een moslim: de nobele Profeet achten als een absolute maatstaf van het zedelijke
„Voorzeker, er is in het wezen van de gezant van Allah een perfect voorbeeld” (Q 33.21).
Ze beseffen niet dat de bronnen van de islam die spreken over de legaliteit van een huwelijk met een minderjarige, met doorslaggevende bronnen zijn bewezen. Wanneer de Quran haast in expliciete zin aanduidt dat het huwelijk van een meerderjarige met een minderjarige toegestaan is (zie verderop), of wanneer de Profeet dit uitvoert of toestaat, is het onmogelijk voor een moslim om zo’n huwelijk als onethisch te verklaren. De profeten fungeren juist als een vertegenwoordiger van God in de wetgeving en praktiseren Gods wil. Hun leefwijze navolgen is de enige weg tot Goddelijke tevredenheid:
„Als jullie van Allah houden volg mij dan” (Q 3.31).
Wanneer expliciet vastgelegd is dat God nimmer tot het onzedelijke beveelt,
„Voorzeker, God gebiedt niet tot het immorele” (Q 7.28),
dan is het vanwege de belofte van God onmogelijk dat Zijn gezant dit wel doet. De nobele Profeten zijn derhalve absolute vertegenwoordigers van de absolute zeden en zullen nimmer een handeling verrichten die onzedelijk is. Voor meer uitweiding daarover verwijs ik je graag naar het artikel: De Profeten zijn rein van ongeloof en polytheïsme met een consensus uitgegeven door Qurʹān-instituut al-Husayn.
Je leest een artikel dat het morele aspect van het handelen van de geliefde Profeet ﷺ behandelt, waarbij hij een huwelijk aanging met Aisha. Het beoogt geen Hadīthkundige ontleding daarvan, wat echter wel het onderwerp zal zijn in een apart artikel op de website van Qurʹān-instituut al-Husayn: De voortreffelijkheid van Aisha op 6-a-7 jarige leeftijd. We zullen dit artikel in twee delen opsplitsen:
Het eerste gedeelte van het artikel is bedoeld voor de moslim die gelooft in de waarachtigheid van de Quran en in de vermeldingen van de nobele Profeet ﷺ. Omdat een moslim beide zaken al geaccepteerd heeft als een absolute maatstaf, zou er normaliter geen behoefte moeten zijn aan een rationele uitleg. Omdat voor een moslim is het voldoende dat hij weet of een voorschrift van Allah afkomstig is en/of de Profeet zo’n huwelijk toegestaan en/of gepraktiseerd heeft. Ondanks dat kan een rationele uitleg wel bijdragen aan een sterker geloof (Itminān al-Qalb).
Het tweede deel van het artikel is bedoeld voor de niet-moslim, die de Profeet Muhammad ﷺ nog niet heeft weten te accepteren als een gezant van God, of twijfelt aan zijn morele karakter. Het is in dat gedeelte dat we de moraliteit van het huwelijk van hem met een minderjarige, middels rationele bewijsvoering zullen proberen aan te tonen.
Middels bewijsvoering zal aangetoond worden dat het verheven karakter van de Profeet Muhammad ﷺ rein van en ver verheven is boven hetgeen van waar hij van wordt beschuldigd, en sterker nog onrechtmatig slachtoffer is van smaad en laster. Ik hoop dat Allah dit werk in Zijn hof zal accepteren en dat middels dit artikel een grote smet op de Profeet ﷺ ontnomen zal worden. Ik verklaar dat het goede van Allah komt en alle lof komt Hem toe.
Mohamed Yaseen Khan al-Azhari
De discussie
Kort hiervoor is besproken dat in de islam de handeling van een Profeet ﷺ leidinggevend is voor het bepalen van het morele en het zedelijke. Het is daarom belangrijk om te weten hoe het huwelijk van een minderjarige islamitisch bewezen is omdat als het islamitisch is bewezen, het morele karakter daarmee gelijk ook is bewezen omdat God alleen tot het morele oproept. De islamitische wetgeving hanteert vier bronnen ter bepaling van de wetgeving
- Quran (het heilige boek van de moslims)
- Sunnah (de praktijk van de Profeet)
- Idjmāᶜ (consensus)
- Qiyās (analogie).
Een ethische bepaling is dus achterhaalbaar middels één van deze vier bronnen. We zullen hierbij demonstreren dat de moraliteit van het huwelijk vanuit meerdere islamitische bronnen vaststaand bewezen is en derhalve moreel en ethisch is in absolute zin.
Is het een vaststaand feit dat het huwelijk van de Profeet Muhammad met Aisha op een minderjarige leeftijd plaatsvond?
Het huwelijk van de Profeet Muhammad ﷺ met de 6-a-7 jarige Aisha is in de bekende boeken van Hadīth op meerdere plekken te vinden: Sahīh al-Bukhāriyy (5133, 5134, 3896, 3894), Sahīh Muslim (1422b; 1422c), Ahmad (26408), Ibn Mādjah (1950, 1877), Nasaā-iyy (3392, 3391, 3268), Abū Dāwūd (2121, 4933). Allen hebben de volgende strekking:
„Aisha overlevert dat de Profeet haar trouwde toen ze zes (a zeven) jaar oud was en het huwelijk consumeerde toen ze negen was.”
Het stopt echter niet bij deze bekende verzamelingen, exact dezelfde strekking wordt gevonden in talloze andere Ahādīth, overgeleverd door meerdere overleveraars, verspreid over meerdere Hādīthbundels van overige gerenommeerde Hadīthoverleveraars, allen geaccepteerd door legio Hadīthdeskundigen en vakjuristen volgens de principes van Hadīth-toetsing. Enkele vaktechnische juristen (Mudjtahidīn) spreken zelfs van bijna een massatransmissie (Tawātur).
Naast de Hadīthwerken wordt het huwelijk ook besproken in andere werken, zoals in de exegeses van de Qurʹānverzen (Tafsīr) die spreken over: de reine echtgenotes (Ahzāb 28-29, al-Qamar etc.), de maandstonden of wachtperiodes waar zelfs een compleet hoofdstuk over is opgenomen: het huwen van minderjarigen (al-Djassās, Ahkām al-Qurʹān) etc. Ook in de exegeses van Hadīthwerken zoals die van Badr al-Dīn al-ᶜAyniyy (al-ᶜUmdah, p.179, dl.20), van Ibn Hadjar (Fath al-Bāriʹ, pg.266, dl.7) en van al-Nawawiyy (Sharh Muslim, p.294, dl.10) worden meerdere Ahādīth, die het huwelijk op 6-a-7 jarige leeftijd behandelen, uitgelegd en geaccepteerd. Sterker nog: zij overleveren de opinies van de vier Mudjtahid imāms inzake het huwen van minderjarigen. Ook hierin wordt de Hadīth inzake de leeftijd van negen jaar gehanteerd als referentie voor de legaliteit van zo’n huwelijk.
Wanneer het huwelijk in overmaat in vaststaande bronnen te vinden is, is het niet meer dan logisch dat juristen hiervan een wetregel deduceren of ondersteunen. Over de acceptatie van de Hadīth vermeldt Ibn al-Humām, expliciet:
„Het uithuwelijken van Aisha door Abu Bakr terwijl zij zes jaar oud was, is een bron (Nass) die bijna Tawātur bereikt”
(Ibn al-Humām, Fath al-Qadeer, p.265, dl.3,)
idem Mullā ᶜAliyy (Mirqāh p.268 dl.6). Zelfs Ibn Kathīr redevoert na het opsommen van meerdere Ahādīth:
„Het is een kwestie waar geen van de mensen over geredetwist hebben, het is bewezen vanuit de Șihāh (Hadīthwerken) en zelfs daarbuiten.”
(al-Seerah al-Nabawiyyah, p.141, dl.2). Zelfs de biografenkenner der metgezellen Ibn ᶜAbd al-Barr vermeldt hierover:
„Ik ken niemand die hierover – de Hadīth over het huwelijk op 6-a-7 jarige leeftijd – van mening verschilde.”
(al-Istīᶜāb fi Maᶜrifah al-Ashāb, p.1881, dl.4).
Sterker nog: onder de geleerden is er een consensus bereikt over de rechtsgeldigheid van het uithuwelijken van een minderjarige (al-Șaghīrah) door haar vader. Hierbij is de Hadīth van Sayyidah Aisha van zes jaar oud gebruikt als een referentie. Betreffend dit vraagstuk levert Ibn ᶜAbd al-Barr namens Abū ᶜAmr over:
„De geleerden bereikten een consensus dat het voor de vader toegestaan is een minderjarige dochter (al-Șagīrah) uit te huwelijken zonder haar te raadplegen, omdat voorzeker de gezant van Allah met Aisha bint Abu Bakr trouwde terwijl zij zes [of zeven] jaar oud was. Haar vader huwelijkte haar uit aan de Profeet ”
(al-Istizskār, p.49, dl.16).
Exact dezelfde strekking wordt ook gevonden in (al-Tamhīd li mā fi al-Muattaʹ, p.98. dl.20).
Op een andere plek vermeldt de grote Muhaddith Ibn Hadjar:
„Het is toegestaan voor een vader, met een overeenstemming der geleerden, om zijn minderjarige (al-Șaghīrah) uit te huwelijken. Alleen zij verschilden hierover van mening die zich afsplinterden [zoals de Muᶜtaziliyy Abū Bakr al-Asamm].”
(Ibn Hadjar, al-Fath al-Bāriʹ, p.356, dl.11)
In een andere exegese van Muslim door al-Nawawiyy:
„Er rust een consensus van de Muslimīn op de legaliteit van het uithuwelijken van een minderjarige maagd (al-Șaghīrah) door haar vader vanwege deze Hadīth.”
(al-Nawawiyy Sharh Muslim p.294 dl.10)
Maar ook de werken van de Ahnāf refereren naar de Hadīth met nadruk voor de bewijsvoering van het uithuwelijken:
„De al-Sawād al-Aᶜzam hanteert het vers ‘en zij die nog niet menstrueren’ (Q 65:4) [als bewijsvoering]. Allah verduidelijkt hier de wachtperiodes voor een minderjarige (al-Șaghīrah), waarbij volgens de Sharīᶜah de wachtperiodes ter sprake komen in geval van een huwelijk. Hiermee wordt de legaliteit van het huwelijk van een minderjarige vastgesteld. En met het vers ‘totdat zij in staat zijn om te trouwen’ (Q 4:6), is het moment van geslachtsrijpheid (Ihtilām) bedoeld. Daarnaast is de Hadīth van Aisha – moge Allah tevreden zijn met haar – zo bekend dat het bijna Tawātur bereikt. Voorzeker de Profeet trouwde met haar terwijl zij een meid van zes jaar oud was en consumeerde het huwelijk toen ze negen jaar oud was. Ze was bij hem voor negen jaar.”
(al-ᶜAyniyy, Bināyah Sharh al-Hidāyah, p.90, dl.5)
Draagkracht van acceptatie (Qabūl)
Dit is slechts een topje van de ijsberg aan referenties. Wanneer Ahādīth in zo’n overmaat aanwezig zijn, meerdere ketens kennen, dezelfde inhoud kennen en versterken, elkaar ondersteunen en daarnaast door de eeuwen heen door elite geleerden altijd geaccepteerd zijn geweest (Talaqqī al-ᶜUlamā bi al-Qabūl) is er geen twijfel dat de Ahādīth die spreken over een huwelijk van de nobele Profeet ﷺ met vrouwe Aisha op 6-a-7 jarige leeftijd, geaccepteerd wordt. De inhoud (Matn) van de Hadīth is daarnaast zo expliciet en éénduidig, wat middels andere overleveraars ondersteund en bevestigd wordt (al-Mutābaᶜah en Sjawāhid), dat er geen smet op aan te voeren is. Het is derhalve ongefundeerd om een Hadīth met expliciete vermelding en van zo’n graad van acceptatie ondergeschikt te stellen aan “aannames” van een enkeling die een meerderjarige leeftijd probeert aan te tonen. Omdat die aannames zich baseren op (niet) vaststaande informatie, zich baseren op nacalculatie die op zichzelf discrepanties kennen, interpretatiemogelijkheden kennen en derhalve niet de draagkracht hebben om de expliciete Hadīth in kwestie te verwerpen.
Dat de geliefde Profeet ﷺ een minderjarige Aisha trouwde is derhalve vrijwel een vaststaand feit onder de Muhaddithīn en wetsgeleerden, en sterker nog een bron waarmee het morele en het zedelijke gevalideerd wordt. Niemand eerder heeft op het huwelijk van de Profeet Muhammad ﷺ bezwaar durven te uiten in de zin dat het iets immoreels of tegen de universele ethische normen is. Een dergelijke stelling gaat namelijk regelrecht tegen de Quran in.
Het enige wat enkele geleerden hebben geopperd is dat vanwege verscheidene vermeldingen, die op zich niet doorslaggevend zijn, een andere leeftijd mogelijk is. Zij presenteren hun onderzoek met compleet respect naar de wetgeving toe, zonder de andere vaststaande vermeldingen van de Quran en Ahādīth te degraderen of als immoreel te verklaren. Noch is hun poging bedoeld om de legaliteit van het huwelijk, zoals die van de nobele Profeet ﷺ, als immoreel te verklaren. De nacalculaties die deze geleerden hanteren verschillen enorm van elkaar, wat het in graad van acceptatie niet hetzelfde maakt en sterker nog qua bronvoering geen draagkracht heeft volgens de principes van Hadīth wanneer zij vaststaande en solide Ahādīth van een hogere graad tegenspreken. Dit verklaart waarom de geleerden nimmer hier van zijn uitgegaan en sterker nog, averechtse verklaringen hebben gegeven zoals Ibn al-Humām, Ibn Kathīr en vele anderen dat deden. De Ahādīth die over het huwelijk van een 6-a-7 jarige spreken, hebben derhalve een zware acceptatiegraad onder de Muhaddithīn, die niet zal vervallen vanwege subjectieve opinies of (mis)calculaties.
Het meetpunt van moraliteit (Hasan) bij Hadīthtoetsing
Het feit dat de Hadīth over het huwelijk van een 6-a-7 jarige geaccepteerd is door elite Hadīthkundigen door de eeuwen heen, is al een bevestiging op zich. De acceptatie hiervan geeft namelijk aan dat zo’n huwelijk conform de stelregels van de godsdienst is geacht door vakexperts in Hadīth, Fiqh en ᶜAqīdah. Sterker nog, theologisch gezien is het huwen van een Profeet ﷺ met een minderjarige tot het mogelijke geacht (al-Djaā-izāt). De elite Hadīthkundigen accepteren namelijk overleveringen alleen wanneer ze in de eerste instantie overeenkomen met de stelregels van de godsdienst, de stalen kaders van de islam. Deze stelregels baseren zich namelijk op de doorslaggevende bronnen van de islam, oftewel Qurʹānverzen, de (Mutawātir) Ahādīth, de absolute consensus (de al-Sawād al-Aᶜzam) en de rede. Zoals eerder aangegeven is de eerste bron de nobele Qurann die bijna expliciet aantoont dat een huwelijk met een minderjarige binnen de stalen kaders van de islam valt:
‘en zij die nog niet menstrueren’ (Q 65:4).
Dat vervolgens een linie aan overleveraars door de eeuwen heen bericht dat de nobele Profeet ﷺ een minderjarige Aisha trouwde is een andere bevestiging dat de geleerden het huwelijk altijd binnen de kaders van de islam achtten. Dit verklaart ook waarom geen van de Muhaddithīn de bewuste overlevering als verzinsel bestempelden (Mawdūᶜ). Sterker nog, Shuyūkh als al-Bukhāriyy en Muslim, met de hoogste norm van acceptatie, accepteerde de specifieke Ahādīth en namen ze op in hun werken. Dit is ook het geval bij de overige Muhaddithīn die soortgelijke Ahādīth met andere ketens opnamen.
Als bevestiging hiervan hebben vakjuristen (Mudjtahidīn) hier regels uit gededuceerd. Dat juristen refereren naar die Ahādīth, toont blijk van de acceptatiegraad daarvan. De juristen van de islam bereikten namelijk een consensus dat het toegestaan is voor een vader om zijn minderjarige dochter uit te huwelijken, zich mede baserende op de Hadīth.
Al deze parameters tezamen hebben geleid tot uitspraken van geleerden zoals Badr al-Dīn al-ᶜAyniyy, al-Djassās, Ibn Hadjar, Ibn ᶜAbd al-Barr, Mullā ᶜAliyy, Ibn al-Humām, Ibn Kathīr, al-Nawawiyy en legio overige juristen en Muhaddithīn dat éénduidig hebben gedaan (zie voorgaande citaties).
Andersom dient begrepen te worden, dat als het huwen van een minderjarige volgens de islamitische principes immoreel zou zijn, de Ahādīth die berichten over zo’n huwelijk dan vrijwel direct verworpen zouden worden en bestempeld worden als verzinselen. De stelregel luidt dat God en de geliefde profeten nimmer tot het immorele gebieden, noch tot het onzedelijke. Het uitvoeren van een immorele handeling door een Profeet ﷺ is in absolute zin onmogelijk, daar God alleen tot het morele beveelt en de Profeten Zijn wetgeving vertegenwoordigen.
Meerdere bronnen hebben aangetoond dat het huwelijk van de Profeet Muhammad ﷺ met Aisha moreel is in absolute zin. Een moslim wordt geacht de gedragingen van een nobele Profeet ﷺ als een absolute en universele maatstaf te achten.
Het minachten van een van de handelingen van de Profeet ﷺ, namelijk het immoreel achten (bijvoorbeeld in deze tijd), resulteert tot ongeloof volgens de islamitische juristen. Wij zoeken bescherming tegen enige twijfel omtrent hetgeen God heeft gesanctioneerd in zijn nobele Boek en tegen enige twijfel omtrent het morele karakter van de geliefde Profeet.
Het rationele betoog (al-ᶜAql al-Șahīh)
Kort hiervoor is een opsomming van feiten gepresenteerd die voor een moslim verduidelijkt dat het huwen van een minderjarige islamitisch gezien moreel is. Moslims baseren hun ethische kaders namelijk op de vermeldingen van God en die van de Profeet ﷺ, en behoeven in realiteit geen rationele uitleg, omdat de moslim al middels rationeel bewijs heeft achterhaald dat Allah de ware God is en alleen gebiedt tot het morele. Voor een moslim is het daarom voldoende om slechts te achterhalen wat God exact heeft gesanctioneerd. Een sterkgelovige behoeft derhalve geen verdere uitleg om het morele aspect van het gesanctioneerde te bepalen, maar zijn vertrouwen rust volledig op God en op de nobele gezanten. Hij gelooft namelijk dat alles wat van de Profeten komt, van God afkomstig is en derhalve in absolute zin moreel is.
Dezelfde wijze van redeneren zal niet voldoende blijken voor iemand die op een andere wijze gelooft in God. Bijvoorbeeld iemand die in een immorele God gelooft of iemand die gelooft dat een Profeet tot immoraliteit kan oproepen – God behoede ons hiervoor. Hetzelfde probleem ontstaat ook wanneer iemand wel gelooft in een morele God, maar niet gelooft dat Muhammad ﷺ een gezant is van God, dan zal zo’n persoon het mogelijk achten dat Muhammad ﷺ tot het immorele kan oproepen. Het laatste is hetgeen dat voornamelijk niet-moslims negatief doet bewegen. Aangezien zij niet geloven in de absoluutheid van de Quran en niet in de moraliteit van de Profeet Muhammad ﷺ, hanteren zij noch de Quran noch de Ahādīth als een maatstaf voor moraliteit. Hun maatstaf is hun eigen verstand en perceptie van het leven. Hun morele kompas is daardoor afhankelijk van hun beperkte observatie, de beperkte mate om iets te doorgronden en daarom zeer abstract en relatief.
Eén van hun voornaamste bezwaren is dat vrouwe Aisha nog maar een kind was en derhalve een huwelijk met haar immoreel was. Dat deze stelling onterecht is, kan pas begrepen worden wanneer men de onderstaande punten in overweging neemt, de kwestie met een nuchtere en neutrale blik bekijkt, zonder emotie oordeelt en geen vooroordelen heeft.
De vijf tegenargumenten:
Ten eerste: er dient onderscheid gemaakt te worden tussen een huwelijksovereenkomst en het consumeren van een huwelijk. Vrouwe Aisha werd namelijk getrouwd op 6-a-7 jarige leeftijd, maar kwam te wonen bij de Profeet ﷺ op negenjarige leeftijd.
Ten tweede is de bepaling van volwassenheid – volgens de islam – niet gebaseerd op een getal, maar op geslachtsrijpheid. Dat is namelijk het moment dat de voortplantingsorganen in werking treden en een persoon in staat stelt om kinderen te baren. Het is iets wat hormonaal bepaald wordt en waar het lichaam zelf zijn tekenen voor heeft. Het wil echter niet zeggen dat bij het bereiken van geslachtsrijpheid direct op dat moment getrouwd moet worden. Het is een indicatie voor wanneer de rechten, plichten en de regels van de islam gelden voor een persoon, zoals het vasten, bedekken van het lichaam en haar bij een vrouw, speciale omgangsregels tussen geslachten etc. Een persoon beschikt vanaf dat moment normaal gesproken over het intellect en bewustzijn waardoor hij of zij tot een volwassene wordt gerekend. De aanwezigheid van deze hormonen bepalen ook de menselijke gedachtegang, drift en neigingen die bij niet-volwassenen niet voorkomen. Op basis van deze capabiliteit en dit bewustzijn wordt een persoon belast met de inachtneming van de goddelijke wetten en het ondernemen van maatregelen ter preventie van het immorele.
Dat de aanwezigheid van bepaalde hormonen leidend is voor volwassenheid wordt feitelijk teruggezien in landen als Amerika. Jonge vrouwen van rond de 12-14 jaar die niet alleen ogen als complete volwassenen, maar ook beschikken over het intellect van een volwassene die zich gedragen als een geëmancipeerde vrouw die bewust kiezen voor hun ‘seksuele vrijheden’. Dit is niet exclusief voor Amerika, maar ook in Arabië en het Midden-Oosten is het zo dat meisjes op jonge leeftijd volwassen worden. In landen als Soedan en Nigeria, is het zo dat meisjes al op een zeer jonge leeftijd volwassenheid bereiken. Dat dit genetisch is aangelegd, of dat het komt vanwege het klimaat en of het soort voedsel dat geconsumeerd wordt in een bepaalde regio, is beaamd door meerdere geleerden.
Ten derde: wat betreft de mindset van volwassenen, is dit afhankelijk van de ontwikkeling van een persoon en de opvoeding die gegeven wordt. Immers, de middelen zijn zoals begrip, verstand en intellect wel degelijk aanwezig om het menselijk verstand in te richten tot dat van een volwassen persoon. Hoeveel minderjarigen (onder de 18 jaar) zijn er wel niet geweest die de grootste verantwoordelijkheid hadden; van het beheren van een rijk tot aan de overdracht van Ahādīth en overige kennis.
Ten vierde was het huwen van mensen onder de 18 jaar een geaccepteerd gebruik in het Midden-Oosten en zelfs in landen van Europa in die tijd. Zelfs de vurige vijanden van de nobele Profeet ﷺ zagen het huwelijk niet als een verwerpelijke daad. Zou dit een minpunt geweest zijn in het recht van een man, dan zou er zeker propaganda tegen hem zijn gedaan in die tijd. Integendeel, zelfs grote intellectuelen van het Westen beaamden dit punt.
Ten vijfde, de ouders van Aisha, en zij zelf, waren dolgelukkig met het huwelijk en zagen het als een bron van geluk en zegen. Nimmer is er van hen ooit enige ontevredenheid of spijt waargenomen omtrent het huwelijk. Ze waren er juist trots op dat Aisha hierin uniek was. Veel van de overleveringen getuigen van haar immense liefde en het respect dat ze koesterde voor de nobele Profeet.
Hiernaast heeft de Quran haar rang en kuisheid zo enorm verheven zoals dat ook het geval is bij vrouwe Maria, de moeder van de geliefde Profeet Jezus (Q 3.42; 5.75). Daar waar vuil spreken over Maria en haar kuis bestaan in twijfel trekken nu gebagatelliseerd wordt in het christendom, is dit in de islam nu nog steeds strafbaar (zie disclaimer).
De islam kent deze vrouwen een ultiem respect en positie toe, daar hoogstpersoonlijk God de Almachtige hierover getuigt in de heilige Quran. Elke moslim herdenkt vrouwe Aisha vandaag de dag als de moeder der gelovigen en huisvest niets anders dan eer en volledige toewijding aan haar hoffelijkheid.
Waarom moet er dan per se zo jong getrouwd worden en niet op een latere leeftijd?
Het antwoord hierop is dat de stelling incorrect is. Er is geen voorschrift dat een man of een vrouw per se verplicht te trouwen direct bij het bereiken van de puberteit op een jonge leeftijd. Sterker nog: de islamitische voorschriften zijn duidelijk dat dit afhankelijk is van de situatie. Er wordt slechts gesproken over de legaliteit van zo’n daad. Er is echter vanuit de islam geen bezwaar tegen een huwelijk van een minderjarige wanneer de vader hiervoor toestemming geeft.
De islamitische visie op het leven is dat een vrouw en man uiteindelijk zich moeten richten op het stichten van een gezin, om rust bij elkaar te vinden, te zorgen voor nageslacht om de mensheid in stand te houden en te leven als kuise mensen ten dienste van God. Als een geschikte man zich introduceert, in dit geval de beste der schepping, die een vrouw voorziet in het onderhoud, haar veiligheid biedt, recht op educatie verleent en haar rechten accepteert, en indien de vader instemt, dan is er islamitisch gezien niets op tegen dat een minderjarige een huwelijk aangaat (zie disclaimer). De motieven voor een voogd (vader) om een meisje op een jonge leeftijd te laten trouwen kunnen verschillen. Dit verschilt van bescherming voor het kind tegen een immorele maatschappij, fysieke bescherming en zorg, het aanhalen van sociale banden, tot zelfs het schenken van een betere toekomst in belang van het meisje. Iets waar een liefhebbende en verstandige voogd (vader) beter over kan beslissen. Dit is echter een apart onderwerp dat hier niet aan de orde is. Het doel van dit betoog is het morele aspect van het huwelijk van de Profeet Muhammad met vrouwe Aisha te belichten.
Pedofilie in de islam? Was de Profeet ﷺ een pedofiel dat hij een huwelijk aanging met een jong persoon?
Moge Allah ons behoeden van zulks vulgair taalgebruik. Dit is helaas een veelvoorkomend bezwaar dat vooral Westerse islamologen gebruiken met de intentie de status van de Profeet te verlagen. Je dient te weten dat in de islam het motief voor een huwelijk vele wijsheden kent. Veel van die wijsheden staan expliciet vermeld in islamitische boeken en andere weer niet. Enkele motieven daartoe zijn: het tot stand brengen van familiebanden, deze te versterken, de zorg over de kinderen te delen bij het overlijden van de moeder, strijdende stammen te verenigen, voor acceptatie in de maatschappij/stam om een bepaald doel te behalen, het verkrijgen van rijkdom om liefdadigheid te verrichten, om mensen tot het geloof te doen keren, en maatschappelijke incorrectheden die als taboe worden gezien te corrigeren. In het geval van vrouwe Aisha kan het geweest zijn dat het de wens was van haar vader (Abu Bakr) om zijn band met de geliefde Profeet ﷺ familiair te maken, of om het verlies van Khadīdjah te verzachten, om een taboe te doorbreken of omdat er een islamitische nood bestond in de overdracht van kennis voor vrouwen waar we straks op terugkomen. Al met al kunnen er tal van profetische wijsheden liggen in het huwelijk met Aisha. De grootgeleerde Ibn Hadjar somt meerdere redenen op voor het huwelijk tussen Aisha en de Profeet in zijn al-Fath al-Bāriʹ (dl.11, p.332).
Het meest aannemelijke is dat er na het overlijden van de geliefde Profeet ﷺ een urgentie was aan iemand die de profetische handelingen en bevindingen kon doorgeven aan de volgende generatie. Er was behoefte aan een jonge vrouw die na het overlijden van de geliefde Profeet lang zou doorleven. Ze moest daarnaast over de intelligentie beschikken om kennis te waarborgen, zeer secuur te zijn en zeer doortastende vragen te stellen omtrent het geloof. Het belangrijkste van alles is dat ze inzicht moest hebben om wetten te deduceren (Idjtihād). Kwaliteiten die allen gevonden werden in het wezen van vrouwe Aisha. Waar ze in enig opzicht tekort schoot werd dit aangevuld door de geliefde Profeet, daar ze vanaf haar jeugd de mogelijkheid heeft gehad om haar intellect te laten vormen middels de immense kennis van de geliefde Profeet. Exact zoals voorzien door de geliefde Profeet, heeft zijn huwelijk met Aisha ook geresulteerd in het overbrengen van zijn boodschap en de bescherming van de godsdienst. Hierover levert al-Hāfiz Ibn Hadjar over:
„Voorzeker een vierde (¼) van de islamitische wetgeving is van haar gekomen.”
(al-Fath al-Bāriʹ, dl.7, p.132).
Gezien Aisha’s jonge leeftijd, intelligentie en haar speciale positie bij de Profeet ﷺ, was zij bij uitstek degene die het meest van de geliefde Profeet ﷺ had vernomen en geleerd. Zij wist als echtgenote over de zeer delicate onderwerpen van het huwelijk en de omgang en regels inzake vrouwen waar buitenstaanders nimmer van af konden weten. Het was deze profetische wijsheid en dit inzicht die voorzagen dat vrouwe Aisha tot lang na zijn dood zou doorleven en zodoende vele delicate informatie zou blijven overleveren. Exact zoals voorzien gebeurde dit ook; vrouwe Aisha bleef als één van de weinige echtgenotes over, daar waar de anderen kwamen te overlijden bleef zij als een bron van kennis beschikbaar en werd zij een referentie voor de nakomende Mudjtahidīn-metgezellen die zich wendden tot haar expertise en kennis. Zaken waar deze Mudjtahidīn nimmer expliciet over konden weten dan alleen via de echtgenote van de geliefde Profeet ﷺ. Dit kwam vanwege haar speciale nabijheid en opleiding vanaf haar jeugd die zij genoot van de geliefde Profeet ﷺ. Het was middels haar dat de juristen van de islam de overige islamitische regels konden extraheren. Ze werd letterlijk de bron van kennis waarmee een groot deel van onze godsdienst beschermd en bewaard is gebleven.
Was de geliefde Profeet ﷺ seksistisch dat hij met zoveel vrouwen trouwde?
De notie dat de geliefde Profeet ﷺ met meerdere vrouwen huwde uit seksuele motieven is een bekende kreet van Westerse oriëntalisten die niets anders als doel hebben dan het verlagen van de status van de geliefde Profeet. Het moge duidelijk zijn dat degene die dit beweert niets weet over de levenswijze van de Profeet ﷺ en waar hij werkelijk voor stond. We zullen een aantal antwoorden op deze beschuldiging samenvatten.
Het trouwen met meerdere vrouwen was een gewoonte van de Arabieren en geaccepteerd in meerdere wereldgodsdiensten. Zie bijvoorbeeld de Bijbel waarin wordt gesproken over meerdere echtgenotes, zie echtgenotes van Abraham, Jakob, David, etc. Het hebben van meerdere echtgenotes zou derhalve niet opgevat moeten worden als een minpunt in iemands recht. Het huwelijk van de Profeet Muhammad ﷺ kende echter grotere doelen als uitgangspunt en vele wijsheden voor de missie van de godsdienst. Lang niet alle wijsheden achter zijn huwelijken zijn bekend. Allah en Zijn nobele Profeet weten het best. Enkele redenen en wijsheden die de geleerden hebben vermeld, zullen wij toelichten.
Eén van de redenen kan zijn, dat de geliefde Profeet ﷺ zich van nature ontzettend schaamde bij het uitleggen van zeer delicate vraagstukken aan vrouwen. Vragen bijvoorbeeld omtrent de menstruatie en reiniging werd door de geliefde Profeet wel beantwoord. Echter, vanwege zijn verlegen karakter kon hij niet alle vragen met die openheid geven die vrouwen wel hebben onderling. Zeker met het toenemend aantal vrouwen in de islam en het relatief korte tijdsbestek dat de geliefde Profeet ﷺ nog had voor zijn dood, was er een urgente nood om alle regelgevingen – met betrekking tot het huwelijk, scheidingen, onenigheden, gedragingen binnen het huwelijk, omgang met de vrouw etc. – uit te leggen en te verduidelijken. Er was dus sprake van een urgente nood dat de geliefde Profeet ﷺ zich hierover zou uitlaten. Zijn uitleg zou als bron gelden voor de regels die later onttrokken konden worden door de juristen. Daarnaast was er een urgente nood voor vrouwelijke volgelingen die hun vraagstukken in alle openheid konden voorleggen zonder zich daarvoor te schamen. Exact hierom fungeerden de nobele echtgenotes van de Profeet als ambassadeurs die kennis hadden van zaken waarover onduidelijkheid heerste. Deze delicate vragen konden vervolgens in alle openheid tussen echtgenoot (de Profeet) en echtgenote besproken worden die de geliefde Profeet zonder verlegenheid aan hen kon antwoorden. De geliefde Profeet ﷺ handelde hierop dan conform de openbaring van God of deed een vermelding die vastgelegd werd door de reine echtgenotes. Zij zorgden er vervolgens voor dat de vrouwen in alle openheid dat vraagstuk uitgelegd konden krijgen. In gedachten houdend dat de godsdienst tot aan de Dag des Oordeels moet gelden en alle regelgevingen omtrent het huwelijk overgebracht moesten worden, was er een nood aan dat al deze complexe toestanden voorgelegd werden. Dit is in een korte tijd haalbaar wanneer er meerdere personen (echtgenotes) zijn die al deze kwesties kunnen opnemen en voorleggen. Dit is slechts één invalshoek en wijsheid in het hebben van meerdere echtgenotes.
(Noot: het is in het recht van de nobele Profeten in absolute zin onmogelijk dat zij iets van de wetgeving achterwege laten. Het verlegen karakter van de nobele Profeet was niet zodanig dat er enige informatie van de openbaring achterwege bleef. Dit is een bindend ᶜAqiēdahpunt.)
Echter, zoals je hebt kunnen lezen, zijn er tal van wijsheden achter het huwen van meerdere vrouwen. Een andere daarvan is om strijdende stammen te verenigen en om harmonie en vrede tot stand te brengen, of om stammen tot de islam te doen neigen. Zodoende verklaren enkelen dat het huwelijk van de Profeet Muhammad met Umm Habībah de reden is geweest dat het hart van haar vader (Abū Sufyān, de stamleider) zich opende voor de islam. Ondanks de openlijke vijandschap van Abū Sufyān en de wreedheden die hij de naasten van de geliefde Profeet aandeed, koesterde de geliefde Profeet ﷺ, Abū Sufyāns dochter geen enkele haat of enig afkeer, maar behandelde hij haar met veel eerbied en respect en vroeg om haar hand. En voorzeker heeft de geliefde Profeet de islam doen prevaleren met goed en voorbeeldig gedrag, waardoor zelfs harten van steen als die van Abū Sufyān grondbedden werden van rozen. Hij accepteerde later de islam en werd een voorbeeldige metgezel. Dit was ook het geval met veel andere stammen die zich aansloten bij de moslims nadat de geliefde Profeet met een vrouw uit hun stam trouwde.
Was de geliefde Profeet ﷺ uit op lustbeleving en op jonge dames?
De notie dat de geliefde Profeet ﷺ uit was op lust, is om meerdere reden incorrect. De geliefde Profeet ﷺ trouwde namelijk met de oudere Khadīdjah en bleef tot aan haar dood uitsluitend met haar. Zou hij uit zijn op lust en genot dan zou hij zijn voorkeur uitspreken voor een jonge maagd, maar hij trouwde een nobele vrouw die 15 jaar ouder was dan hij. Hij was ook niet uit op haar geld omdat hetgeen hij kreeg van haar, aan de armen uitdeelde en niets voor zichzelf overhield.
Pas na haar dood, toen de volgelingen in aantal toenamen en de noodzaak kwam tot overdracht van de wetgeving voor het toenemend aantal vrouwen, trouwde hij met meerdere vrouwen.
Ook het feit dat hij pas meerdere trouwde na het overlijden van Khadīdjah op 65-jarige leeftijd, is een argument tegen de bewering in de vraag. Omdat iemand die zijn doel stelt in lust en genot dat voornamelijk zal aanvangen op een jongere leeftijd.
Zou hij uit zijn op lust en genot dan zou het eerste huwelijk dat hij zou consumeren na Khadīdjahs dood een jonge maagd zijn geweest. Maar hij trouwde Sawdah die ongeveer 66 jaar oud was terwijl hij 54 jaar was.
Integendeel van wat beweerd wordt dat hij jonge maagden trouwde, tonen de overleveringen aan dat hij juist trouwde met weduwes of gescheiden vrouwen, iets wat in die tijd als een defect werd gezien. Zijn strijd was juist om taboes te bestrijden en de smet die vrouwen werd aangewreven te ontnemen. Juist vanwege het handelen van de geliefde Profeet ﷺ werd het huwen met een gescheiden vrouw en weduwe extra beloond met zegeningen. Zijn trouwe volgelingen imiteerden hem en trouwden met weduwes die kinderen hadden, en gescheiden vrouwen, in plaats van uitsluitend te trouwen met een jonge maagd.
Zou de Profeet ﷺ niet getrouwd zijn geweest met meerdere vrouwen dan waren vele omgangsregels niet bekend geweest. Uit zijn huwelijken kan men elke wetgeving deduceren daar hij trouwde met: een gescheiden vrouw, een maagd, met de dochter van een vijand, dochter van een vriend, een rijke vrouw, een arme vrouw en een vrije vrouw. Hij had hiernaast ook een slavin. Hij werd letterlijk een maatstaf en model voor mannen. Hij gaf iedere echtgenote evenveel rechten en behandelde hen allen gelijk. Bovendien was het trouwen met meerdere vrouwen, volgens de normen in die tijd een normaal gebruik, zoals trouwen met een minderjarige geaccepteerd was in het Westen.
De geliefde Profeet ﷺ trouwde slechts één maagd, namelijk vrouwe Aisha. Terwijl iemand die uit lust of genotmotieven trouwt zijn keuze voornamelijk zal leggen op meerdere maagden. Daarnaast was vrouwe Aisha al vanaf haar zesde jaar in zijn verbintenis, maar hij consumeerde het huwelijk pas jaren later. Terwijl iemand die uit is op lustbeleving de eerste mogelijkheid daartoe neemt.
Eén van de meest duidelijke bewijzen is dat de Profeet ﷺ ook huwelijken had die hij nimmer geconsumeerd had. Terwijl iemand die zijn doel stelt in het opdoen van lust en genot dat bij elke mogelijkheid zal doen.
De historie toont aan dat in plaats van met vrouwen bezig te zijn, was de Profeet continu in aanbidding van Zijn Heer, tevreden met broden van gerst als voorziening, continu vastend tot het punt dat hij stenen rondom zijn buik moest binden, zich onthoudend van het wereldse genot, bezig met het onderwijzen van de nobele metgezellen, bezig met de bescherming van de Quran, de uitleg daarvan, het verrichten van liefdadigheid, helpen van de mensheid, het bedrijven van oorlogen uit zelfverdediging, en veel meer. Hij hoefde het slechts te wensen en de schatten van de wereld zouden hem toebedeeld worden, maar hij koos voor een bescheiden bestaan, slapend op de harde grond, biddend totdat zijn voeten opzwollen en huilend in de nachten voor verlossing van zijn natie. Het logische verstand sluit in complete zin uit dat een persoon van zo’n nobiliteit en karakter zich ooit zou storten op het wereldse genot. Allah schonk hem de sleutels tot alle schatten, maar hij verkoos het Hiernamaals voor een plek bij de Almachtige Heer.
Laat duidelijk zijn, dat de nobele echtgenotes meer dan tevreden waren met het huwelijk met de geliefde Profeet ﷺ. Ze bleven bij hem tot aan zijn overlijden en allen hielden van hem op een wijze die nooit eerder gekend is. De Quran getuigt van hun majestueuze karakter en kuisheid:
„O echtgenotes van de Profeet, jullie zijn niet net als de overige vrouwen” (Q 32.33).
Zij zijn ongeëvenaard in hun kwaliteiten als de reinste onder de vrouwen:
„Het enige dat Allah wenst is, O huishouden van de Profeet, dat Hij van jullie elke onzuiverheid (van zondes) wegneemt en jullie zuivert na jullie zorgvuldig gereinigd te hebben” (Q 33.33).
Hen liefhebben als moeder en hen respecteren is opgeëist door de Almachtige Heer!
„En de echtgenotes van de Profeet zijn hun (natie) moeders” (Q 33.6)!
Zo’n respect heeft geen andere godsdienst vrouwen toegekend dan alleen de religie van onze Heer. Hoeveel supermachten hebben voor hun heiligheid en respect niet hun levens opgeofferd, omdat ze beledigd werden door sektarische lieden. De reine echtgenotes van de Profeet ﷺ zijn de meest verheven vrouwen onder de vrouwen en hen disrespecteren staat gelijk aan het disrespecteren van de nobele Profeet.
Wij vragen hen die de geliefde Profeet ﷺ bekritiseren, om de hand in eigen boezem te steken en te reflecteren over wat de gebruiken waren in hun eigen gemeenschap. Het huwen van minderjarigen en polygynie zijn niet enkel een verschijnsel dat exclusief is voor de islam. Nee sterker nog, dit standpunt wordt gedeeld door het conservatieve christendom, jodendom en overige godsdiensten. Zelfs het huwen met meerdere vrouwen is vandaag de dag nog een veelvuldig gebruik in hun gemeenschap. Wij moslims erkennen dat de originele godsdienst van de Profeet Mozes en Jezus afkomstig is van God. Dit is thans de reden dat het huwen van een minderjarige niet exclusief gelding vindt binnen de islam, maar vandaag de dag nog een gedeelde waarde is in het conservatieve christendom en jodendom. Wij menen echter dat in plaats van vrouwen te gebruiken als lustobjecten, eendaagse vliegen en daarna de verantwoordelijkheden en plichten als vader aan de partner (moeder) over te laten, pleiten wij voor een huwelijkscontract waarmee de rechten en plichten vastgelegd worden en om kinderen een recht toe te kennen op een respectabel leven in plaats van een leven als een bastaardkind.
Vrede en zegeningen zij met de Profeet van heil, op zijn familieleden en zijn metgezellen.
Donderdag 26 augustus 2021,
Rijswijk, Nederland
[Het artikel is eerder verschenen in de biografie van de Profeet Muhammad: Seerah van de Profeet Muhammad ﷺ.]
Huwelijk in de islam
